Các cổ động viên bóng đá chắc còn nhớ ngày 24-11-2005 diễn ra trận Việt Nam - Myanmar trong giải đấu SEA Games 23 tổ chức tại Philippines. Vụ “dàn xếp tỉ số” ở trận này cũng là dấu chấm hết cho sự nghiệp cầu thủ của thế hệ tài năng như Văn Quyến, Quốc Vượng, Bật Hiếu,… Số tiền mỗi cầu thủ kiếm được là khoảng 20 triệu đồng, chưa mua nổi cái iPhone 12 ngày nay. Người hâm mộ bóng đá cả nước tràn trề sự thất vọng vì một tình yêu đánh mất trong một cái chớp mắt. Nền bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam mất hơn cả thập kỷ để gầy dựng lại niềm tin.

20 tỉ đồng chưa chắc mua nổi các ngôi sao bóng đá ngày nay, một phần vì các cầu thủ thụ hưởng nền tảng nhận thức đánh giá lợi hại, thiệt hơn, và đạo đức. Một phần đơn giản là vì tiềm năng kiếm tiền chính đáng của cầu thủ ngày nay vượt trội hơn xưa rất nhiều. Những ngôi sao như Quang Hải dễ dàng, an toàn có nhiều hợp đồng quảng cáo tiền tỉ trong sự nghiệp cầu thủ 10 năm thì chi phí của việc mất tất cả vì “dàn xếp tỉ số” đột nhiên trở nên quá lớn. Mèo Mập khá an tâm là tệ nạn bán độ năm 2021 đã cải thiện nhiều so với 2005, không chỉ vì nền tảng cầu thủ tốt hơn, mà vì cầu thủ cũng không còn nhiều động cơ để “dàn xếp tỉ số”. Cấu trúc động cơ của nền bóng đá đã thay đổi nhiều trong 16 năm qua.

Quay lại câu chuyện “Thần Y”. Bác sĩ kiếm tiền từ việc bạn khỏi bệnh thì động cơ của họ là giúp bạn khỏi bệnh. Cửa hàng thuốc Đông Y ở khu phố bạn ở có động cơ giúp bạn khỏi bệnh, vì bạn sẽ giới thiệu/hoặc ngăn cản các khách hàng khác trong khu phố. Còn đối với các “thần y” quảng cáo nhan nhản trên YouTube, họ không kiếm tiền từ việc bạn khỏi bệnh, mà kiếm tiền từ việc bạn tiêu thụ “thuốc”. Họ có lừa bạn thì bạn cũng không cảnh báo người mua hàng tiếp theo được. Khi đối diện với tình huống như vậy, khôn ngoan là bạn hãy vô cùng cẩn trọng, trên cả cẩn trọng. Động cơ kiếm tiền là guồng quay mạnh mẽ nhất của cả thế giới và bạn cần hiểu nó để tự bảo vệ bản thân.

Hiểu động cơ của bản thân và những người xung quanh sẽ giúp bạn tự bảo vệ bản thân và quản trị con người tốt nhất.